رابطه استرس والدین با چاقی کودکان
پژوهشها نشان داده اند والدینی که با استرس بیشتری در زندگیشان روبرو هستند به احتمال بیشتری کودکان چاق دارند. کودکان والدینی که خود را تحت فشار روانی می بینند، در مقایسه با کودکانی که والدینشان فشار روانی کمتری را تجربه می کنند، از فست فودها به میزان بیشتری استفاده می کنند. متخصصان تغذیه معتقدند که استرس والدین ممکن است یک زنگ خطر مهم برای چاقی کودکان و رفتارهای مرتبط با آن باشد. به اعتقاد آنها، شدت و تعداد استرس ورها نیز مهم است. استرسورهای والدین که با چاقی کودکان مرتبطند عبارتند از: سلامت روانی و جسمی ضعیف، فشار مالی، و تک سرپرستی.
در یک پژوهش خانواده هایی که فرزند ۳ تا ۱۷ ساله داشته و دارای کودکان چاق بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. از میان متغیرها عواملی مانند استرسورهای والدین، استرس ادراک شده، سن، نژاد، کیفیت سلامت، جنسیت کودکان، سطح آموزش بزرگسال، کیفیت خواب و پیامدهایی مانند چاقی کودکان، مصرف فست فودها، مصرف میوه ها و سبزیجات و فعالیت فیزیکی در این خانواده ها بررسی شد. نتایج نشان داد که در خانواده های تک سرپرست، قوی ترین ارتباط با چاقی کودکان وجود داشت. همچنین بین فشار مالی با عدم فعالیت جسمی ارتباط نیرومندی دیده می شد. برخلاف آنچه که انتظار میرفت، نه استرس ورهای والدین و نه استرس ادراک شده، هیچ کدام با کاهش مصرف میوه ها و سبزیجات در کودکان ارتباط نداشت.
پژوهشگران معتقدند والدینی که استرس بالایی را تجربه میکنند، برای اینکه در مصرف زمان صرفهجویی کنند و تقاضاهای آماده سازی وعدههای غذایی را کاهش دهند، ممکن است فست فودهای بیشتری برای خانواده خریداری کنند. از آن جایی که فست فودها حاوی میزانی زیادی شکر و روغن هستند، یک عامل خطرناک برای چاقی و سلامت کودک به شمار میروند. همچنین استرس های واقعی والدین و نیز استرس ادراک شده، هر دو، ممکن است باعث نظارت کمتر بر کودکان شوند و بدین ترتیب موجب انتخابهای غذایی ناسالم گردند. اگرچه یک استرس ور می تواند استرس ورهای بیشتری را فراخوانی کند و بر سلامت جسمانی کودکان اثر بگذارد ولی با این وجود ادراک والدین از سطوح کلی استرس شان ممکن است از استرس ورهای واقعی مهمتر باشد. در پژوهشهای آینده بر روی چاقی کودکان، باید سایر رفتارهای خانواده و نیز فاکتورهای اجتماعی بیشتر مورد بررسی قرار گیرند. مراقبتهای بالینی، پژوهش و برنامه های دیگری که استرس ورهای موجود بر روی والدین را کاهش می دهند، می توانند برای کاهش چاقی در کودکان مؤثر واقع شوند. بنابراین مداخلاتی که هدفشان کاهش استرس والدگری و آموزش مهارتهای مقابلهای باشد ممکن است در سلامت عمومی و جلوگیری از چاقی کودکان کمک کننده باشند.
ترجمه و تنظیم:
دکتر مریم صداقت / دکترای روان شناسی تربیتی
نسرین اسماعیلیان / کارشناس ارشد روان شناسی
